Cá Betta được biết đến như một loài cá chọi. Thông thường chúng được bán riêng lẻ trong bình chuyên dụng và bạn có thể thấy rằng tất cả các loài cá Betta đều có chung diện mạo và hành vi. Mặc dù vậy, cá Betta đực và cái vẫn có đặc điểm khác nhau. Những khác biệt nhỏ về diện mạo và hành vi của chúng sẽ giúp bạn phân biệt được đâu là cá đực, đâu là cá cái. Việc định giới của chúng rất quan trọng nếu bạn muốn nuôi một cặp cá Betta.

 

 

Phần 1. Nhận biết thông qua đặc điểm bên ngoài

1. Các đặc điểm bắt đầu phát triển khi cá lớn
Cá Betta đực và cái thường rất giống nhau khi còn nhỏ vì cơ thể của chúng vẫn chưa phát triển đầy đủ và đặc tính sinh dục vẫn chưa thể hiện rõ. Bạn cần đợi cho đến khi có thể nhận diện được đặc trưng của con đực hoặc khoảng thời gian cá Betta đã được 2 tháng tuổi.
2. Quan sát kích thước và hình dạng của vây

Các Betta đực nhìn chung có vây lưng phía trên, vây bụng và vây đuôi dài. Thông thường các vây dài gấp 2 đến 3 lần so với chiều cao cơ thể. Vây lưng và đuôi sẽ rũ xuống khi chúng dài ra. Các vây của Betta cái thường ngắn hơn ngay cả khi chiều cao cơ thể chúng cao hay thấp hơn so với Betta đực. Vây bụng của con cái có hình dạng giống như một chiếc lược. Vây ngắn có thể được xem là đặc tính của cá cái, tuy nhiên cần kết hợp với các đặc tính khác trước khi xác định giới tính của chúng.

3. Quan sát màu sắc
Cá đực thường có màu sắc sặc sỡ hơn cá cái. Màu sắc của con cái có xu hướng dịu nhẹ và không tươi sáng, đặc biệt là phần thân. Màu xanh dương, xanh lá cây, màu đỏ ở phần thân và vây là dấu hiệu đặc trưng của con đực. Màu sắc có thể biến đổi tùy thuộc và mức độ kích động của cá. Con cái đang bị căng thẳng sẽ có màu sắc rưc rỡ hơn con cái ở trạng thái bình thường.

4. Quan sát cơ quan đẻ trứng

Cá cái có một đốm trắng nhỏ ở dưới bụng hay còn gọi là ống dẫn trứng. Đốm trắng này trông giống như một hạt muối. Nó nằm ngay giữa mép vây trước bụng và vậy bụng. Đây là một cách nhận dạng cá Betta cái, con đực không bao giờ có đốm trắng này.

  • Việc tìm ra đốm trắng này rất khó khi cá còn nhỏ khi mà cơ quan sinh dục vẫn chưa phát triển đầy đủ. Đối với những con trưởng thành thì ống dẫn trứng sẽ lớn hơn và dễ nhận thấy hơn.
  • Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tìm ống dẫn trứng, hãy nghĩ đến việc cho chúng ăn. Thông thường chúng sẽ bơi lên trên và nghiêng mình, nhờ đó bạn có thể dễ dàng quan sát hơn.

5. So sánh hình dạng cơ thể
Cá Betta đực và cái có những khác biệt nhỏ ở phần thân. Cơ thể con đực thường dài và thon trong khi đó con cái ngắn hơn và bụng có phần to hơn. Đây là một sự khác biệt rất khó nhận thấy. Đối với phương pháp này, bạn cần quan sát kỹ con đực để phân biệt rõ giới tính của chúng. cá cái sẽ trông có vẻ mập hơn cá đực.

6. Đặt một chiếc gương cạnh bể nuôi

Con đực sẽ phùng mang khi gặp một con khác có cùng giới tính. Cả cá Betta đực và cái đều rất hung hăng. Tuy nhiên, con đực có chiều hướng hung hãn hơn. Nếu bạn đặt một chiếc gương bên cạnh hoặc bên trong bể nuôi, chúng sẽ tưởng rằng đang có một con khác. Cá đực sẽ vươn người hoặc phùng mang để thể hiện sự thống trị. Chúng sẽ tiến lại gần chiếc gương.

  • Cá Betta cái thỉnh thoảng cũng phùng mang để thể hiện quyền lực. Tuy nhiên, con cái thường ít hiếu chiến hơn con đực. Con đực có xu hướng trở nên kích động khi có một con đực khác đang tiến lại gần.
  • Không nên đặt gương trong bể nuôi trong thời gian dài. Việc nhìn thấy cá Betta có hành động hung hăng khiến bạn thích thú, tuy nhiên điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chúng. Đặc biệt là con đực, vây của chúng có thể bị rút ngắn nếu phải trải qua thời gian khủng hoảng dài.

 

Phần 2. Phân biệt giới tính thông qua hành vi

1. Xem xét phương thức bán
Phương thức mua bán cũng giúp bạn biết rõ giới tính của cá Betta. Những con Betta đực thường được bán đại trà tại cái cửa hàng vật nuôi bởi vì ngoại hình bắt mắt với vây rộng và màu sắc rực rỡ. Nhờ những đặc điểm điển hình trên mà hầu hết các cửa hàng vật nuôi chỉ bán mỗi giống Betta đực. Betta cái chủ yếu được bán bởi những người đam mê cá cảnh hoặc các cửa hàng cá cảnh cao cấp. Những nhân viên trong các cửa hàng vật nuôi có tầm hiểu biết về thú kiểng rộng hơn bạn. Tuy nhiên kiến thức chuyên môn của họ cũng có giới hạn và họ chỉ có hiểu biết về những loài vật mà họ yêu thích hoặc bán nhiều. Khi nghe các nhân viên tư vấn về cách chọn giới tính, hãy hỏi xem liệu anh ta hoặc cô ấy đã từng tự mình nuôi cá Betta chưa, hay là họ phải nhìn vào nhãn hàng trước khi nói cho bạn biết rõ đâu là con đực, đâu là con cái. Nếu vẫn cứ hoài nghi, hãy cứ cho đó là con Betta đực.

2. Quan sát bọt

Khi con đực đã sẵn sàng cho việc giao phối, chúng thường nhả bong bóng nước trên bề mặt bể nuôi. Chúng tạo ra hàng trăm ngàn bọt nước li ti kết lại với nhau. Đây rõ ràng là sự chuẩn bị cho việc thụ tinh. Cá Betta đực là người chăm sóc chính cho con cái của chúng.

3. Quan sát râu của cá Betta trên vùng mang

Cả cá Betta đực và cái đều có một màng dưới mang và màng này có màu khác với cơ thể của chúng. Thông thường bộ râu của chúng có màu nâu hoặc đen, Con đực có bộ râu lớn hơn con cái. Bạn chỉ có thể nhìn thấy bộ râu của con cái khi chúng khép mang lại và phải quan sát thật kỹ. Còn râu của con đực dễ nhận dạng hơn ngay cả khi mang của chúng đang mở.

 

Lời khuyên

  • Việc nhận biết giới tính của cá Betta là một kỹ năng cần tôi luyện. Các nhà lai tạo giống dày dạn kinh nghiệm có thể phân biệt được đâu là con đực ngay cả khi chúng chỉ dài khoảng 2cm
  • Nếu cảm thấy nghi ngại, hãy tìm hỏi chuyên gia về cá Betta ở cửa hàng cá cảnh trong khu vực. Tốt nhất bạn nên đến một cửa hàng tuy nhỏ nhưng chuyên biệt.
  • Nếu bạn đang xác định giới tính của một con Betta đã trưởng thành thì việc dựa vào kích cỡ là một trong những kinh nghiệm hữu ích. So về kích cỡ toàn bộ cơ thể thì con cái thường nhỏ hơn con đực.

 

Cảnh báo

  • Betta cái có thể được nuôi chung với nhau trong những điều kiện sống thích hợp nhưng con đực thì ngược lại, đừng bao giờ cho chúng chung một bể nuôi. Tương tự, cá Betta đực và cái cũng không nên nuôi chung một bể trừ thời gian ngắn giao phối.